Konten dari Pengguna

15 Contoh Cerkak Bahasa Jawa Singkat dengan Berbagai Tema

Kabar Harian
Menyajikan beragam informasi terbaru, terkini dan mengedukasi.
26 Februari 2024 21:42 WIB
·
waktu baca 8 menit
comment
0
sosmed-whatsapp-white
copy-link-circle
more-vertical
Tulisan dari Kabar Harian tidak mewakili pandangan dari redaksi kumparan
Ilustrasi contoh cerkak bahasa Jawa, Unsplash/Dariusz Sankowski.
zoom-in-whitePerbesar
Ilustrasi contoh cerkak bahasa Jawa, Unsplash/Dariusz Sankowski.
ADVERTISEMENT
sosmed-whatsapp-green
kumparan Hadir di WhatsApp Channel
Follow
Cerkak merupakan kependekan “cerito cekak” atau dalam bahasa Indonesia disebut cerita pendek. Contoh cerkak bahasa Jawa bisa berisi apa saja, mulai dari kehidupan sehari-hari, liburan, cita-cita, budaya, dan masih banyak lagi.
ADVERTISEMENT
Mengutip dari buku Asal Usul & Sejarah Orang Jawa, Sri Wintala Achmad (2017), cerita cekak merupakan salah satu karya sastra Jawa modern. Terdapat suatu pendapat bahwa cerkak merupakan berbahasa Jawa yang memiliki ruh kejawaan.
Sebagaimana cerita pendek pada umumnya, cerkak jug memiliki unsur pembangunnya, seperti tema, penokohan, latar, alur, sudut pandang, dan konflik. Beberapa pencipta cerkak yang terkenal diantaranya Khrisna Mihardja, J.F.X. Hoery, Djajus PT, Sri Setyo Rahayu, dan lain-lain.

Contoh Cerkak Bahasa Jawa

Ilustrasi contoh cerkak bahasa Jawa, Unsplash/JK Sloan.
Cerkak merupakan bagian dari kesustraan bahasa Jawa yang panjangnya tidak melebihi 10.000 kata. Berikut adalah deretan contoh cerkak bahasa Jawa singkat dengan berbagai tema yang bisa dipelajari:

1. Cita-citaku

Bapakku nduwe usaha ngingu pitik sing terkenal ning desaku. Limo kandang pitik dideleh ning mburi omah. Saben kandang pitik kui ukurane 5 x 6 meter sing cukup dinggoni 50 pitik.
ADVERTISEMENT
Aku saben esuk ngewangi bapak makani pitik-pitik gen cepet gedhe lan iso payu larang. Pakan pitik sing dicepakne nggo makani macem-macem, mulai seko beras, jagung, nganti dedak.
Gen oleh rego murah, pakan kui dituku seko tengkulak sing wis dadi langganan suwe. Tigan seko pitik-pitik iku dijupuki saben dino nek nemu. Alhamdulilah keluargaku iso nggawe usaha dewe.
Aku dewe seneng banget sinau soal ngingu pitik langsung karo bapak. Aku duweni cita-cita yen suk gedhe bakal iso nerusne usahane bapakku gen luweh gedhe.

2. Liburan ing Omahe Kakung

Ora kroso minggu ngarep wes preian sekolah sing suwene ono seminggu, aku lan keluargaku duweni rencana bakal dolan menyang griyone kakungku kang ono ing deso Tandan Sari.
Desone kakungku terkenal ijek asri, kaline bening, lan sawah-sawahe katon ijo royo-royo. Perjalanan teko omahku menyang omae kakungku butuh wektu 4 jam.
ADVERTISEMENT
Selama ning perjalanan, akeh pemandangan kang apik amergo perjalanan menyang omahe kakungku ngelewati gunung lan hutan. Selama nek omahe kakungku, aku di ajak dolan menyang kali, sawah lan kebonan. Aku seneng iso liburan sekolah nek desone kakungku.

3. Kancaku Kang Becik Atine

Pas balik sekolah, aku karo kanca-kancaku mangkat niliki Andi sing wis ra mlebu sekolah seminggu karena loro tipes. Aku lan koncoku numpak sepeda bareng menisan balik.
Ndilalahe pas nek tengah dalan ora sengojo ban sepedaku kecubles paku. Akhire aku golek tambal ban dikancani Edo. Bejane pas kui ra ono tambal ban.
Yawis, sepedaku tak gowo balik disik terus aku digonceng Edo. Aku matur suwun banget karo Edo, mergo Edo gelem tak goncengi mangkat mulih dino kui.
ADVERTISEMENT

4. Ulang Tahun

Minggu wingi aku ulang tahun, ora kerasa umurku wis 12 tahun. Ibukku duweni rencana gawe acara ulang tahun nek omah lan ngudang kabeh kanca-kancaku sing jumlahe ono 15.
Aku seneng banget pas diaturi ibukku lhalek ulang tahunku bakal dirayakno. Sak durunge dino seng ditunggu-tunggu, aku diajak ibuk lan bapak tumbas klambi anyar gae acara ulang tahune.
Ruang tamu omahku bakale dihias gawe balon-balon lan pita sing katon apik lan meriah. Ora ketinggalan ibukku pesen roti ulang tahun bentuk minion sing pas karo sing tak senengi.
Dulur-dulur sekitaran omah podo moro lan mbantu ibukku ngewangi masak gae acarane. Kanca-kancaku podo teko lan gowo hadiah, enek sing menehi kado buku, potlot, tas, lan sepatu.
ADVERTISEMENT

5. Mlebu Sekolah SMA

Sak uwise preinan sekolah, sesuk wis wayahe mlebu sekolah maneh, nggo golek ilmu. Ora krasa ati iki mulai ndredeg mergo sesuk wis mlebu SMA. Aku ketampa ning SMA kuto sing tak pengeni.
Bapak lan ibu akeh ngewehi wejangan gen sekolah tenanan, pinter, lan mbanggakne wong tua. Ora lali aku ya dikandani lek sekolah kudu iso njogo diri seko pergaulan sing ora becik. Ora kerasa dino sing tak enten-enteni teko.
Aku mulai mlebu sekolah, ning lapangan uwes akeh kanca baris. Dino iki enek kegiatan sing diarani "MOS" utawa masa perkenalan lingkungan sekolah.

6. Tuku Sepeda

Sore wingi Wisnu tuku sepeda, kejaba Wisnu katon lungguh ono kursi ngarep omahe, praenane mbesungut, atine katon nggondok. Tibak e Wisnu wes dijanjeni bapak e arep dijak mlaku-mlaku sore menyang toko sepedah.
ADVERTISEMENT
Wisnu terus kelingan janjine bapak yen dhewek e biso rangking 1 arepe di tumbasne sepeda anyar koyok sing wes dipingini Wisnu. Ora suwe banjur ono suworo motor melbu nek ngarep omah, Wisnu langsung mlayu mastekne yen suworo iku teko motore bapak.
Wisnu sing awale katon lesu, gelisah lan bingung ugo langsung semangat, polae dino iki mau Wisnu tompo rapot lan dilalahe oleh ranking 1. Ing toko sepeda, Wisnu milih sepeda kang warnane ireng.

7. Kegiatanku Saben Dino

Saben dina aku biasane tangi esuk jam 05.00 ,langsung nata kasur, terus adus. Sakwise aku langsung nganggo seragam, sarapan, nganggo sepatu lan langsung budhal menyang sekolah.
Tekan sekolah aku ketemu kanca-kancaku, nyimpen tas lan njupuk sapu kanggo nyapu pekarangan sekolah. Sakwise kuwi aku kanca-kancaku langsung menyang kelas kanggo pelajaran.
ADVERTISEMENT
Sakwise sekolah, sore aku balik ngewangi ibu ngumbah piring, nyapu lan liya-liyane. Aku banjur adus, banjur ganti klambi. Ing wayah bengi aku ngerjakake tugas sekolah lan nyiapake barang-barang sing bakal digawa menyang sekolah, banjur aku langsung turu.

8. Wektu sing ilang

Neng pinggir tlaga cilik neng dhukuh sing adoh karo kota, ono anak cilik nduwe jeneng Maya sok ngentekne wektu karo nglumpukne watu-watu cilik. Barang dina dheke nemu siji watu kemerlap sing ayu banget.
Nanging, pas dheweke pengen nunjukne nang simboke, watu kuwi moro-moro ngilang saka tangane. Maya nelangsa, nanging kegangan pirang dina, watu kuwi njedul maneh neng ngarep lawang omahe, nggawa pesen babagan keajaiban sing ora iso diartekne neng jerune.

9. Petualangan ing Alas Larangan

Sawong petualang nduwe jeneng Nuri nekat njelajahi alas larangan sing jarene dinggoni karo barang gaib. Senajan dilarang atos karo para penduduk, dheweke ora wedi.
ADVERTISEMENT
Nanging, tambah nekat dheweke njelajahi alas kuwi, tambah ajaib kadadean ning alas kuwi. Nganti ing wayah wengi, dheweke nemu siji gua tuwa sing ndelik neng walik rerungkutan wit-witan, neng kono kuwi kebeneran babagan alas larangan kuwi dadine terungkap.

10. Swarga Palsu

Neng siji kutha cilik sing tentram, njedul siji agen perjalanan sing nganyangna liburan menyang swarga. Akeh wong kepincut lan tuku paket liburan kuwi.
Nanging, pas dekne kabeh teko neng "swarga", dekne kabeh sadar menawa kuwi mung ngapusi. Kabeh kesenengan lan kenikmatan palsu.
Dekne kabeh banjur dadi siji kanggo mungsuh panduwe agen perjalanan lan nemu jarwa sejati saka swarga neng kuripan yekti.

11. Ilang neng segaran

Sawong nelayan enom, Bambang, mulai petualangan dewe neng segara sing amba karo praune. Nanging, moro-moro angin gedhe njedul ngantam praune lan ngadohake saka jalur pelayaran.
ADVERTISEMENT
Saksuwine dina, Bambang ngelawan kanggo supaya urip ning tengah segaran sing amba, ngarep-arep arep ana bantuan. Ning wektu-wektu nyerah, dheweke dislametne karo kapal nelayan sing ora sengaja kabeneran liwat, lan saka kono dheweke belajar jarwa sejati saka ketabahan lan kekendelan.

12. Temon sing Ajaib

Neng siji kafe cilik neng pinggiran kutha, ana wong loro sing ora tau ketemu sadurunge, Sulik lan Sutris, lungguh neng meja sing padha. Dekne kabeh ngobrol ngalor ngidul, padha nyeritakne impiane dewe-dewe.
Sing ngagetne, dekne kabeh nemu menawa nduweni akeh kepadhan neng uripe sanajan ora podho tenanan. Ketemune bocah loro kuwi dadekne seduluran.

13. Keri neng Stasiun Kereta

Neng siji stasiun kereta sing rame, sawong lanang tuwa lungguh neng bangku, nganti kereta keri wengi kuwi. Pas sawong wedok enom lungguh neng cerake, dheweke nyritani babagan dalane sing kebak liku-liku neng uripe
ADVERTISEMENT
Kisah babagan demen, kelangan, lan kebak harapan. Wedok enom kuwi ngrungokne tenanan, lan pas kereta teko, dekne kabeh pisah karo eseman, ninggalne perasaan sing jeru neng bocah loro karone.

14. Pergumulan neng Gurun Wedi

Sawong peneliti, dr. Kentung, nglakoke ekspedisi menyang gurun wedi sing terpencil kanggo belajar kauripan kewan lan wit-witan neng lingkungan sing atos kuwi. Nanging, pas dheweke bingung karo dalan neng badai wedi sing biyuh, kabeh alat komunikasine rusak.
Dheweke kudu ngandalne neng pengetahuan lan kekendele dhewe kanggo kuwawa urip neng tengah gurun sing tandus kuwi. Neng perjalanan dewe kuwi, dheweke nemu keajaiban alam lan kekuwatan neng awake sing ora tau dheweke rasakne sadurunge.

15. Cita-cita sing Kelalenke

Sawong seniman enom nduwe jeneng Babut nduweni kepinginan kanggo dadi pelukis terkenal. Nanging, pas dheweke terus-terusan diadhepane neng kekeliruan lan kritik, dheweke mulai ragu karo kemampuane.
ADVERTISEMENT
Dheweke meh nyerah neng cita-cita kuwi, tekan barang dina dheweke ketemu karo sawong veteran seniman sing menehine pitutur pangaji babagan ketlatenan lan kepitayaan neng awak dhewe. Karo semangat sing anyar, Babut ulih balik neng kanvase lan ngejar cita-citane kuwi karo tlaten.
Lima belas contoh cerkak bahasa Jawa singkat yang berkaitan dengan bahasa sehari-hari sebagai bahan tambahan untuk belajar tentang kesusastraan bahasa Jawa. (LAIL)